Balık, yeterli ve dengeli beslenmenin bir parçası olarak diyette mutlaka yer alması gereken bir besin. Balık ve deniz ürünlerinin omega-3 yağ asitleri, D vitamini ve selenyum gibi besin ögeleri içermesi yanında, proteinden zengin olması ve doymuş yağ içeriğinin düşük olması bu besinleri çok daha değerli hale getiriyor. Yapılan çalışmalar balık veya balık yağı tüketmenin kalbi ve damarları koruduğunu gösteriyor. Haftada bir veya iki kez 85 g’lık porsiyonlarda tüketilen balığın (özellikle somon, uskumru, hamsi ve sardalye) kalp hastalıklarından ölüm riskini %36 oranında azalttığı belirtiliyor.
Çoğu çevreye zararlı bileşikler yediğimiz besinleri de etkiliyor. Bu bileşikler sebze, meyve, yumurta ve kırmızı et yanında balıkta da bulunabiliyor. Günümüzde en çok bilinenleri civa ve poliklorlu bifeniller (PCB)’dir. Çok yüksek dozlardaki civa yetişkinlerde merkezi sinir sistemini etkiliyor ve bazı hasarlara yol açıyor. Balık tüketiminden kaçınmak belki bu zararlı bileşiklerin tüketilmesini azaltabilir. Peki balığın sayısız faydalarından nasıl yararlanacağız? Son yıllarda yapılan çalışmalar balıkların içeriğindeki PCB ve civa miktarının çok az olduğu ve kırmızı et, süt ürünleri ve yumurta ile neredeyse aynı orana sahip olduğunu gösteriyor. Günlük diyette tükettiğimiz pek çok besinin (sebze ve meyveler, yumurta, kırmızı et, süt ürünleri gibi) toplamında sadece balıkta bulunan civa veya PCB’den daha fazla alıyoruz.
Risk altındaki gruplardan biri de hamilelerdir. Yüksek miktarda civa tüketimi bebekteki beyin gelişimini olumsuz etkileyebilir. Ancak omega-3’ün de az tüketimi bebek için oldukça tehlikeli olabilir. 12,000 hamile kadında yapılan çalışmada haftada iki defadan az balık yiyen annelerin çocuklarındaki zeka, davranış ve gelişim test skorlarının haftada en az iki gün balık tüketen annelerin çocuklarına oranla daha iyi olmadığı bulunmuştur. Harvard araştırmacıları tarafından yapılan bir çalışmada, hamileliği süresince haftada en az iki defa balık tüketen ve aynı zamanda daha az civa düzeyine sahip olan annelerin bebeklerinin 6 aylıkken görsel tanıma skorlarının daha yüksek olduğunu belirtiyor.
Hamile, emzikli ve çocuklar gibi risk grupları için birkaç ipucu;
- Kılıç balığı, köpek balığı, büyük uskumru gibi balıklar tüketecekseniz, bildiğiniz yerlerden almaya özen gösterin.
- Haftada 350 g kadar çeşitliliğe önem vererek balık ve kabuklu deniz hayvanları tüketebilirsiniz. Karides, konserve ton balığı, somon ve kedi balığını tercih etmeye çalışın.
- Özellikle zararlı bileşik içeriği düşük olabilen balık türlerinin mutlaka yeterli ve dengeli bir beslenme düzeninde mutlaka yer alması gerekir.
Kaynak: